اثرتجویز مورفین خوراکی بر تکوین پیاز بویایی در جنین رت

مقدمه: مصرف اوپیوئیدها در کشور ما گسترش زیادی دارد. با توجه به توان این مواد در عبور از جفت و تاثیرگذاری بر رشد و تکامل جنین، امکان بروز مشکلات در نسل دوم نیز در افراد استفاده کننده از این مواد زیاد است. این تحقیق به بررسی اثر مصرف مورفین توسط مادر بر تکوین جنینی پیاز بویایی در موش های بزرگ آزمایشگاهی نژاد ویستار پرداخته است. روش کار: این مطالعه از نوع تجربی بود و به این منظور موش های بزرگ آزمایشگاهی ماده با محدوده وزنی300-250 گرم مطالعه شدند. گروه آزمایشی پس از بارداری، مورفین را با دوز 05/0 میلی گرم بر میلی لیتر در آب آشامیدنی دریافت کردند. 19 روز پس از بارداری، موش های آبستن با استفاده از کلروفرم بیهوش شده و جنین ها به همراه رحم طی عمل جراحی از بدن حیوان ماده خارج گردیده، وزن جنین ها با ترازوی دیجیتالی با دقت 0001/0 گرم و طول قدامی- خلفی آنها به عـنوان معـیاری از طول جنین با کولیس ورنیه با دقت 05/0 میلیمتر اندازه گیری شد. سپس جنین ها مراحـل پردازش بافتی را طی کرده و پس از برش گیری و رنگ آمیزی به روش هماتوکسیلین ائوزین(h&e;) و نیترات نقره، از نظر رشد پیاز بویایی مورد بررسی میکروسکوپی قرارگرفتند. برای تعیین تفاوت بافت پیاز بویایی در گروه های شاهد و آزمایش از نرم افزار موتیک استفاده شد. اطلاعات با استفاده از آزمون تی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: کاهش وزن جنین هایی که مورفین دریافت کرده بودند نسبت به گروه کنترل، معنی دار بود. در حالی که کاهش طول جنین ها در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل معنی دار نبود. در هر دو گروه سه لایه سلولی مجزا در پیاز بویائی مشخص بود به طوری که در گروه آزمایشی، ضخامت لایه های میانی و خارجی افزایش و ضخامت لایه داخلی کاهش یافته بود. هم چنین، فضای بین سلولی در لایه های میانی و خارجی زیاد شده بود که این ممکن است به معنای اثر مورفین در کاهش مهاجرت سلولی در این ناحیه باشد. در هر دو گروه سه نوع سلول کروی، هرمی و تیره قابل تشخیص بود. شمارش سلولی نیز نشان داد که تعداد سلول های کروی، هرمی و تیره در گروه آزمایشی کاهش یافته بود. نتیجه گیری: از این مشاهدات نتیجه گیری می شود که مصرف مورفین دردوران بارداری، باعث بروز نقائصی درتکوین پیاز بویایی جنین می گردد که با کاهش تعداد سلول ها و نیز کاهش مهاجرت آنها مشخص می شود.